مؤسسه علوم هند (IISc)

مؤسسه علوم هند (IISc) یک انستیتوی عمومی برای تحقیقات و تحصیلات عالی در زمینه‌های مختلف است. علوم، مهندسی، طراحی و مدیریت رشته‌های اصلی ارائه شده در این دانشگاه است. دانشگاه IISc در بنگلور هندوستان واقع شده است. این مرکز آموزشی در سال ۱۹۰۹ توسط «جمشیدجی‌تاتا» و «سر کریشناراجا ودیار»، ماهاراجه میسور تأسیس شد. در اصطلاح محلی به این دانشگاه «انستیتو تاتا» گفته می‌شود. این مرکز از سال ۱۹۵۸ به عنوان دانشگاه شناخته می‌شود.

تاریخچه

پس از یک ملاقات تصادفی بین «جمشیدجی‌تاتا» و «سوامی ویوکناندا» در سال ۱۸۹۳، ایده تأسیس این مرکز شکل گرفت. بحث آن‌ها در مورد ایده جی‌تاتا مبنی بر آوردن صنعت فولاد به هند بود. بعد از پنج سال، جی‌تاتا نامه‌ای به این مضمون به ویوکناندا نوشت:

«مطمئن هستم که مرا به عنوان همسفرتان در سفر دریایی ژاپن به شیکاگو به یاد می‌آورید. در این لحظه دیدگاه شما درباره رشد روحیه ریاضت در هند را به خاطر می‌آورم. من این ایده‌ها را در ارتباط با طرح خودم مبنی بر تأسیس یک مؤسسه تحقیقاتی در هند می‌دانم. بی‌شک شما در این مورد شنیده یا خوانده‌اید.»

تاتا تحت تأثیر دیدگاه ویواکناندا درباره قابلیت‌های علمی و رهبری، خواست تا او را در پیشبرد اهدافش راهنمایی کند. ویواکناندا پروژه او را با شور و شوق بسیار تأیید کرد. تاتا با هدف ارتقای توانایی علمی کشور، کمیته‌ای موقت برای طرح‌ریزی یک مؤسسه آموزش عالی تشکیل داد. این کمیته طرح پیشنهادی را در ۳۱ دسامبر ۱۸۹۸ به «لرد کرزن» ارائه کرد. در نهایت «سر ویلیام رمزی» برنده جایزه نوبل، بنگلور را به عنوان بهترین مکان برای چنین مؤسسه‌ای پیشنهاد کرد.

نظام حیدرآباد - میرعثمان علی‌خان - نیز در ارتقای مؤسسه نقش مهمی ایفا کرد. او با پرداخت ۳۰۰ هزار روپیه در یک دوره ۳۱ ساله، بزرگترین حامی مالی مؤسسه بود. 

زمین و امکانات دیگر این مؤسسه توسط «سر کریشنا ودیار» ماهاراجه میسور و خود تاتا اهدا شده است. ماهارجه ۳۷۱ هکتار زمین را برای این کار بخشید. تاتا نیز ساختمان‌سازی در این محوطه را به عهده گرفت.

اساس‌نامه سازمان توسط وکیلی به نام «لرد مینتو» تدوین شد. 

در ۲۴ جولای، اولین گروه دانشجویان در دانشکده عمومی، شیمی کاربردی و الکتروتکنولوژی پذیرفته شدند. دو ماه بعد رشته شیمی آلی هم به رشته‌های مؤسسه اضافه شد.

ابتدای کار IISc در ۱۹۰۹، «موریس تراورس» همکار سرویلیام رمزی در کشف گازهای نجیب، ریاست مؤسسه را به عهده گرفت. در واقع این ریاست برای تراورس به نحوی ادامه کار در مؤسسه بود. چرا که او کار خود را قبل‌تر و هنگام تشکیل مؤسسه شروع کرده بود. اولین رییس هندی این دانشگاه، «سی.وی.رامان» بود. رییس کنونی نیز «انوراگ کومار» است.

این مؤسسه به عنوان نخستین مؤسسه ارائه‌دهنده کارشناسی ارشد مهندسی شناخته می‌شود. IISc همچنین برنامه‌های دکتری جامع خود را در علوم بیولوژی، شیمی، فیزیک و ریاضی برای فارغ‌التحصیلان علوم طبیعی آغاز کرد.

محوطه دانشگاه

دانشگاه IISc در شمال بنگالورو، حدود ۴ کیلومتری ایستگاه راه‌آهن بنگلور و ایستگاه اتوبوس کمپگودا واقع شده است. این مؤسسه حدود ۳۵ کیلومتر نیز با فرودگاه بین‌المللی کمپگودا فاصله دارد. تعداد دیگری از مؤسسات تحقیقاتی نیز در نزدیکی IISc قرار دارند. از جمله این مؤسسات می‌توان به مؤسسه تحقیقات رامان،‌ سازمان تحقیقات فضایی (ISRO)، مؤسسه تحقیقات چوب و سازمان تحقیقات مرکزی برق (CPRI) اشاره کرد. اکثر این مؤسسات با سرویس اتوبوس شاتل به IISc مرتبط هستند.

مؤسسه IISc کاملاً مسکونی است و در قلب شهر بنگلور گسترش ‌می‌یابد. محوطه دانشگاه شامل شش کافه، یک مجموعه ورزشی، یک زمین فوتبال، یک زمین کریکت، چهار سالن ناهارخوری، یک رستوران، نه خوابگاه پسرانه و پنج خوابگاه دخترانه، یک کتابخانه،‌ دو مرکز خرید و محل اقامت اعضای هیئت علمی و سایر پرسنل است.

پردیس دانشگاهی IISc زیستگاه گونه‌های اگزوتیک گیاهی هندوستان، گونه‌های خارجی و همچنین حدود ۱۱۰ گونه گیاه چوبی است. نام‌گذاری خیابان‌ها بر اساس نام گونه‌های گیاهی است.

معماری ساختمان اصلی (محل استقرار هیئت علمی) به سبک کلاسیک و در قالب یک برج خاکستری شکیل طراحی شده است. روبه‌روی ساختمان اصلی، بنای یادبود جی‌تاتا ساخته گیلبرت بایز قرار دارد. زیر این یادواره، در کتیبه‌ای از سخاوت جی‌تاتا و تلاش‌هایش در راه رفاه هند تمجید شده است. ساختمان متالورژی و هوافضا توسط «اوتو کونیگزبرگر» معمار آلمانی در سال ۱۹۴۰ طراحی شده است. بخش دیگر محوطه، در چلچکر واقع شده است. این بخش ۱۵۰۰ هکتار مساحت دارد. کاربری این بخش پرورش استعدادهای درخشان است.

رتبه

دانشگاه IISc در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهانی در سال ۲۰۱۸، رنک ۳۰۰-۲۵۱ را به دست آورد. این دانشگاه، مؤسسه آموزش عالی شماره یک هند و دارای رتبه ۲۱ در آسیا طبق رنکینگ ۲۰۱۸ است. طبق رده‌بندی بریکس و دانشگاه «Emerging Economies» در سال ۲۰۱۷ نیز حائز رتبه ۱۴ شد. IISc در رتبه بندی دانشگاه جهانی QS در سال ۲۰۱۹، رتبه ۱۷۰ در جهان، ۵۱ در آسیا و ۱۰ در کشورهای بریکس را به دست آورد. رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان در سال ۲۰۱۷،‌ به این دانشگاه به عنوان تنها دانشگاه هندی حاضر در این رنکینگ، رتبه ۴۰۰-۳۰۱ را اختصاص داد.

بخش‌های آکادمیک، دانشکده‌ها و مراکز

در IISc مراکزی برای دانشکده‌های علوم و مهندسی اختصاص یافته است. برای اهداف اداری (مانند استخدام، ارزیابی و ارتقای دانشکده‌ها) شش بخش وجود دارد و هر بخش توسط یک رییس اداره می‌شود.

مراکز زیر نیز به صورت مستقیم اداره می‌شوند:

• بایگانی و انتشارات
• مرکز آموزش مستمر
• مرکز مشاوره و پشتیبانی
• مرکز مشاوره علمی و صنعتی
• مرکز طرح‌ها و پروژه‌های پشتیبانی شده
• کتابخانه یادبود جی‌تاتا
• دفتر توسعه و امور تحصیلات تکمیلی

برنامه‌های آکادمیک

درجه دکتری

دانش‌پژوهان بیش از ۷۰درصد دانشجویان محوطه را تشکیل می‌دهند. برنامه‌های تحقیقاتی برای اخذ مدرک دکتری اصلی‌ترین کار دانشکده‌هاست. این برنامه‌ها درصد محدودی از دوره برای آماده کردن دانشجو برای تحقیق است. اما تأکید اصلی بر کیفیت تز است. سالانه حدود ۲۵۰ نفر از بین کاندیدهای توصیه شده از سوی نهادهای آموزشی به عنوان دانشجو جذب IISc می‌شوند. دانشجویان پژوهش، بزرگترین گروه دانشجویان (۵۰٪) این دانشگاه هستند.

برنامه جامع Ph.D. طبق دوره تحصیلی سه ساله برای فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد طراحی شده است. پژوهش در زمینه‌های علوم بیولوژی، شیمی، ریاضی و فیزیک منجر به دریافت درجه دکتری می‌شود.

برنامه‌های درجه کارشناسی ارشد

مقطع کارشناسی ارشد در این دانشگاه به دو شکل ارائه می‌شود: اعطای مدرک با حضور در کلاس (M.Tech، M.Mgt و M.Des) و دیگری اعطای مدرک پژوهشی [M.Tech. (research)]. 

برنامه دو ساله M.Tech. تقریباً در تمام دانشکده‌های مهندسی وجود دارد. با توجه به رقابت تنگاتنگی که بین متقاضیان این دوره وجود دارد، درصد بالایی در آزمون تطبیقی مورد نیاز است. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این دانشگاه، سیستم اعتبار است. این سیستم به دانشجویان اجازه می‌دهد دروس خود را به فراخور استعداد، علاقه‌مندی و ملزومات پژوهششان انتخاب کنند. بیشتر برنامه‌های M.Tech. مجموعه‌ای از دوره‌های فشرده را به عنوان ضروریات در خود جای داده‌اند. در حالی که دانشجو می‌تواند باقیمانده اعتبار خود را در دوره‌های دانشکده‌های دیگر به کار بگیرد. همچنین می‌تواند موضوع پایان‌نامه خود را انتخاب کرده روی آن کار کند. این دوره‌ها دانشجویان باانگیزه را به علاوه کاندیدهایی که از سوی آزمایشگاه‌ها، صنایع و مؤسسات آموزشی ضمانت شده‌اند تحت عنوان «برنامه بهبود کیفیت» جذب می‌کند.

«دانشکده مطالعات مدیریت» یکی از قدیمی‌ترین مؤسسات آموزش مدیریت در شبه قاره هند است (تأسیس ۱۹۴۸). این دانشکده کارشناسی ارشد مدیریت را منحصراً برای فارغ‌التحصیلان مهندسی ارائه می‌دهد. «مرکز طراحی و ساخت محصولات» نیز دوره کارشناسی ارشد طراحی را برگزار می‌کند. این دوره دو ساله و تمام‌وقت است.

برنامه‌های مدرک کارشناسی

یک دوره کارشناسی برای کسانی که کلاس دوازدهم را در سال ۲۰۰۹ به پایان رسانده بودند در نظر گرفته شد. اولین گروه دانشجویان در سال ۲۰۱۱ پذیرفته شدند. یک دوره چهارساله کارشناسی (پژوهشی) و پنج ساله کارشناسی ارشد عرضه می‌شود. رشته‌های عرضه شده شامل زیست‌شناسی، شیمی، علوم محیطی، علوم مواد، ریاضیات و فیزیک هستند. مقصود از این دوره‌ها قرار دادن دانشجویان در معرض ماهیت پژوهش‌های بین رشته‌ای است. تحقیقات علمی بسیاری طی این دوره‌ها انجام می‌گردد. به علت اهمیت پژوهش در مقطع کارشناسی، از دوره‌ها از سوی دولت و دیگر نهاد ها حمایت می‌شوند.

این برنامه‌ها به دانشجو امکان اپلای کردن در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های خارجی را می‌دهد. بسیاری از این  دانشجویان ممکن است قبل از ورود به دوره کارشناسی ارشد نیاز به ۱۶ سال تحصیل داشته باشند. در هندوستان فارغ‌التحصیلان کارشناسی علوم (پژوهش) واجد شرایط پذیرش در CDIR-NET که یک آزمون ملی برای مقطع دکترا است، هستند. IISc از جمله داشنگاه‌هایی است که این متقاضیان را می‌پذیرد.

به غیر از یک دوره فشرده علوم، برای دانشجویان دوره‌های مهندسی و علوم انسانی نیز مقرر می‌شود. دلیل این کار تقویت مهارت های تکنیکی مورد نیاز و همچنین درک زمینه‌های اجتماعی و محدودیت‌های کاربرد علم برای فارغ‌التحصیلان است. دوره‌های علمی و مهندسی توسط دانشکده‌های مربوطه ارائه می‌شوند. دوره‌های علوم انسانی توسط مرکز مطالعات معاصر (CCS) با همکاری مرکز مطالعات فرهنگی و جامعه‌شناسی (CSCS) در دانشگاه IISc برگزار می‌شود.

دانشجویانی که در این برنامه ثبت نام کرده اند دروس زیست‌شناسی، شیمی،‌مهندسی، علوم انسانی، ریاضیات و فیزیک را در سه ترم اول می‌گذرانند. در چهار ترم باقیمانده، یک رشته تحصیلی را انتخاب می‌کنند.

فرآیند پذیرش

پذیرش در مقطع دکترای تحقیقاتی IISc بر اساس آزمون انطباق تحصیلات تکمیلی مهندسی (GATE)، پرونده‌های حرفه‌ای و مصاحبه‌های فنی در دانشگاه است. نامزدهای مصاحبه بر اساس آزمون ورودی مؤسسه (GATE) و یا کنکور ملی انتخاب می‌شوند. برای مدرک‌های مبتنی بر کورس - M.Tech و ME پذیرش از طریق آزمون GATE است که هر ساله برگزار می‌شود. برای مدارک پژوهش‌محور مثل M.Tech. (پژوهشی) نیز پذیرش از همین طریق انجام می‌شود. برای کارشناسی‌ارشد مدیریت (M.Mgt) که فقط ۲۵ نفر در هند ظرفیت دارد، پذیرش با «آزمون پذیرش مشترک» انجام می‌شود. پذیرش MDes هم توسط GATE و هم به وسیله «آزمون ورودی مشترک طراحی» صورت می‌گیرد. فارغ‌التحصیلان کارشناسی علوم می‌توانند برای دکترای جامع IISc با «آزمون پذیرش مشترک M.Sc.» (IIT JAM) پذیرش شوند. IISc هیچ آزمون ورودی را برای پذیرش برگزار نمی‌کند، ‌بلکه فقط تست استعدادیابی و مصاحبه برای دوره‌های PG و پژوهش را سازماندهی می‌کند. مؤسسه دوره‌های UG،‌ PG، پژوهش و دکترا در زمینه‌های مختلف را ارائه می‌دهد. پذیرش در این دوره ها از طریق JEE Main، JEE Advanced، NEET، CEED، JAM، KVPY و سایر آزمون‌ها انجام می شود.