دانشگاه پنجاب یک دانشگاه کالجی و عمومی است که در چندیگر هندوستان قرار دارد. سازماندهی این دانشگاه در سال ۱۸۸۲ اتفاق افتاد، اما تأسیس رسمی آن در ۱۹۴۷ بود. دانشگاه پنجاب یکی از قدیمیترین دانشگاههای هندوستان است.
این دانشگاه دارای ۷۵ دپارتمان تدریس و تحقیق و همچنین ۱۵ مرکز/کرسی برای این امور است. ساختمان این مراکز و دپارتمانها در محوطه اصلی دانشگاه قرار دارد. دانشگاه پنجاب ۱۸۸ کالج وابسته نیز دارد که در هشت ناحیه ایالت پنجاب و اقلیم متحد چندیگر پراکنده شدهاند. مراکز منطقهای دانشگاه، در موکستار، لودهیانا و هوشیارپور قرار دارند.
محوطه دانشگاه پنجاب مسکونی است و در مساحت ۲/۲ کیلومتر مربع، در مناطق ۱۴ و ۲۵ شهر چندیگر واقع شده است. ساختمانهای اصلی اداری و آموزشی در منطقه ۱۴ و در نزدیکی مرکز سلامت، مجموعه ورزشی و خوابگاهها قرار دارند.
پیشینه
ریشههای دانشگاه پنجاب امروزی، به مؤسسهای که به تاریخ ۱۴ اکتبر ۱۸۸۲، در لاهور - که در حال حاضر در پنجاب پاکستان قرار دارد - تأسیس شد می رسد. اکثر کالجهای وابسته به دانشگاه، در بخش هندی برتیشایندیا قرار داشتند.
پس از چندپارگی هند در سال ۱۹۴۷، این دانشگاه به دو بخش پنجاب پاکستان و پنجاب هند تقسیم شد. برای تمایز این دو، املای نام پنجاب در هند از Punjab به Panjab تغییر یافت. بعد از ۱۹۴۷، دانشگاه برای نزدیک به یک دهه محوطهای از خودش نداشت. دفاتر اداری در ناحیه سولان و دپارتمانهای آموزشی در هوشیارپور، جلندر، دهلی و امریتسار قرار گرفته بودند.
در سال ۱۹۵۶ دانشگاه پنجاب به چندیگر منتقل شد. بنای قرمز رنگ محوطه دانشگاه توسط معمار سوییسی «پییر ژانره» و با راهنمایی «لو کوربوزیه» افسانهای صورت گرفت. قبل از سازماندهی مجدد پنجاب در ۱۹۶۶، دانشگاه مراکز منطقهای خود را در روتک، شیملا و جلندر دایر کرده بود. کالجهای وابسته نیز در ایالت پنجاب، هاریانا، هیماچال پردش و اقلیم متحد چندیگر واقع گردیده بودند.
دانشگاه با سازماندهی مجدد پنجاب، به یک سازمان بینایالتی تبدیل شد که پنجاب جدید و اقلیم متحد چندیگر را تحت پوشش داشت.
محوطه
در آغاز چشماندازی جدید، دانشگاه پنجاب برای نشان دادن روح خرد مدرن به وجود آمد. طرح اصلی محوطه دانشگاه، زاییده فکر معمار فرانسوی-سوییسی، پییر ژانره بود.
محوطه اصلی دانشگاه در زمینی به مساحت ۵۵۰ هکتار در مناطق ۱۴ و ۲۵ چندیگر توسعه یافته است. محوطه آموزشی به همراه کتابخانه مرکزی، موزه هنرهای زیبا و ساختار سهگانه گاندی بهاوان در شمال شرقی محوطه قرار دارد. مجموعه ورزشی، مرکز سلامت، مرکز دانشجویی و مرکز خرید در وسط محوطه واقع شده است. ۱۶ خوابگاه و ناحیه اقامتی در جنوب شرقی قرار دارد که تا منطقه ۲۵ چندیگر گسترش پیدا کردهاند. مؤسسه مهندسی و تکنولوژی دانشگاه، بیمارستان و مؤسسه علوم دندانپزشکی دکتر هاروانش سینگ، مؤسسه علوم زیستی و غیره نیز در این قسمت بنا شدهاند.
محوطه دانشگاه پنجاب، مانند یک شهرک مستقل تمامی امکانات رفاهی را دارد. بانک دولتی، پست، سیستم حمل و نقل عمومی، سالنهای تئاتر روباز، خوابگاه هیئت اساتید و میهمانان، مجتمعهای سمینار، کلوپهای کارکنان، چندین فضای سبز، باغهای گیاهان طبی و دارویی و یک مدرسه و کودکستان برای فرزندان کارکنان از جمله این امکانات رفاهی است.
محوطه دانشگاه در مجاورت یک مؤسسه پزشکی به نام مؤسسه تخصصی آموزش و تحقیقات پزشکی واقع شده است. دپارتمانهای آموزشی، خوابگاههای دانشجویان و اساتید و سایر امکانات، در فواصل کوتاهی از هم قرار دارند و با پیادهروی در دسترس هستند.